Có một thời, tôi từng nghĩ mỗi người đều có một “cái tôi thật sự” – một phiên bản nguyên gốc nằm sâu trong mình, và nếu chịu khó tìm kiếm, cuối cùng tôi sẽ “khui” ra được nó như tìm thấy một món báu vật chôn giấu. Nhưng càng sống, càng trải nghiệm, tôi càng nhận ra: cái tôi không phải thứ để tìm thấy, mà là thứ để tạo ra.
“Cái tôi” không phải khối đá, nó là dòng sông
Nhìn lại 5, 10 năm trước, tôi và bạn chắc chắn sẽ thấy mình khác bây giờ rất nhiều: cách nghĩ, sở thích, đam mê, niềm tin… thậm chí cả cách ta cảm nhận trước một câu chuyện hay một bộ phim.Ngày trước, tôi từng nghĩ võ thuật là một hoạt động quá mạnh, không hợp cho người mọi sách, cận thị, ưu vận động nhẹ nhàng như mình. Một người bạn từng rủ tôi tập, nhưng tôi từ chối. Sau 5 năm, tôi lại là người chủ động tìm hiểu, và tập luyện nó thường xuyên. Vậy "tôi" của hiện tại có phải "tôi" của 5 năm trước không? Có chứ. Nhưng cũng không hẳn.
Giống như dòng sông – nước hôm nay không phải nước của 5 năm trước, nhưng dòng chảy vẫn nối liền. Tôi bây giờ chính là phiên bản tiếp nối của tôi ngày trước.
Điều gì tạo nên bản chất của một con người?
-
Trí nhớ – những câu chuyện, trải nghiệm, bài học đã qua.
-
Ý thức – khả năng nhận ra mình đang sống, đang cảm nhận.
-
Tự sự cá nhân – cách ta kể câu chuyện đời mình để nó có ý nghĩa.
-
Giá trị cốt lõi – những nguyên tắc và chuẩn mực ta khó lòng bỏ qua, dù hoàn cảnh đổi thay.
Đây chính là khung xương của “cái tôi”. Đó là bản chất một con người. Còn phần thịt, phần da – những thói quen, sở thích, niềm tin – sẽ luôn thay đổi, thích nghi.
Thay đổi: từ bên ngoài hay bên trong?
Có những thay đổi chỉ cần một lời rủ rê, một cơ hội tình cờ, hoặc một cú hích từ bên ngoài. Nhưng cũng có những thay đổi chỉ xảy ra khi bên trong ta đã đến độ “chín”.Một cơ hội có thể giống nhau ở hai thời điểm, nhưng “cái tôi” lúc tiếp nhận đã là hai con người khác. Có nghĩa là thời điểm trong cuộc sống quan trọng không kém bản thân cơ hội. Nếu đúng người nhưng sai thời điểm, thì sự thay đổi không thể diễn ra.
Bên ngoài cho ta cơ hội. Bên trong quyết định ta chọn hay không.
Vậy làm sao để “giữ vững” cái tôi?
Thực ra, ta không cần giữ vững một hình ảnh cố định nào cả. Nếu cố bám vào một “tôi nguyên bản”, ta sẽ tự trói mình và bỏ lỡ sự trưởng thành.Điều đáng giữ không phải là hình dạng của cái tôi, mà là chất liệu để ta tiếp tục tạo ra nó:-
Giữ trung thực với chính mình ở hiện tại.
-
Giữ giá trị lõi làm la bàn.
-
Giữ tinh thần học hỏi để sẵn sàng tái tạo chính mình khi cần.
Cái tôi giống như một con thuyền – không giữ nó đứng yên giữa dòng, mà học cách chèo để nó đi đúng hướng.
Kết lại
Cái tôi không nằm ở quá khứ, cũng chẳng ở tương lai. Nó là dòng chảy liên tục của nhận thức, trí nhớ, và ý chí trong từng khoảnh khắc.Dù tôi thay đổi thế nào, tôi vẫn là người quyết định con đường mình sẽ đi.
Nhận xét
Đăng nhận xét